هر چند دندان‌های شیری موقتی هستند اما دارای اهمیت بوده و ممکن است دچار پوسیدگی شوند. پوسیدگی دندان‌های شیری در نوزادان و کودکان نوپا معمولا پوسیدگی ناشی از شیشه شیر (Baby Bottle Tooth Decay) یا پوسیدگی زودرس دندان‌های شیری نامیده می‌شود.

کودکان به دندان‌های سالم و قوی نیاز دارند تا بتوانند غذای خود را بجوند، صحبت کنند و لبخند زیبا بر صورت داشته باشند. دندان‌های شیری همچنین کمک می‌کنند تا دندان دائمی زیرین به درستی رویش نماید.

چرا باید نگران پوسیدگی دندان شیری کودک خود باشم

درمان نشدن به موقع پوسیدگی دندان‌های شیری در کودکان ممکن است درد و ناراحتی برای آنها به همراه داشته باشد. در موارد حاد حتی شاید لازم باشد دندان شیری کشیده شود.

اگر پوسیدگی دندان شیری باقی بماند یا بر اثر شدت پوسیدگی مجبور به خارج کردن دندان از دهان شویم، ممکن است در غذا خوردن کودک ناتوانی به وجود آمده و در نتیجه کودک دچار سوء تغذیه شود.

همچنین خارج شدن زودهنگام دندان شیری می‌تواند بر روی تکلم کودک اثر گذاشته و باعث مشکلات گفتاری در او شود.

از آنجا که دندان‌های شیری عامل مهمی در رویش دندان‌های دائمی زیرین خود هستند، از دست رفتن زودهنگام آن‌ها می‌تواند رویش دندان‌های دائمی را دچار مشکل کرده و باعث کج شدن آن‌ها شود.

چه عواملی باعث پوسیدگی دندان شیر خواران می‌شود

پوسیدگی دندان شیر خواران اغب در دندان‌های فوقانی جلو اتفاق می‌افتد اما در سایر دندان‌ها نیز ممکن است اتفاق بیافتد.

عوامل زیادی می‌تواند باعث ایجاد پوسیدگی در دندان‌ها شود. یکی از دلایل معمول، قرار گرفتن مکرر و طولانی مدت دندان‌های کودک در معرض نوشیدنی‌های حاوی قند می‌باشد. مایعاتی چون شیر طبیعی، شیر خشک، آب میوه، نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین نمونه این مایعات هستند.

قند موجود در این مایعات اطراف دندان و لثه نوزاد جمع شده و باکتری‌های ایجاد کننده پلاک را تغذیه می‌کنند. هر بار که کودک مایع حاوی قند مصرف می‌کند، اسید به دندان‌ها و لثه حمله می‌کند و پس از حملات متعدد، پوسیدگی آغاز می‌شود.

در مواردی که کودک به همراه شیشه شیر در تخت خواب قرار می‌گیرد یا هنگامیکه از شیشه شیر به عنوان جایگزین پستانک برای آرام کردن کودک استفاده می‌شود، پوسیدگی ممکن است اتفاق بیافتد. در این حالت مایعات شیرین که برای مدت طولانی در دهان کودک باقی مانده است، احتمال ایجاد پوسیدگی دندانی را در مدت خوابیدن کودک افزایش می‌دهد.

در مواردی نیز پوسیدگی دندان می‌تواند بوسیله نوعی باکتری از طریق بزاق دهانی مادر به نوزاد منتقل شود. هنگامی که مادر قاشق غذای کودک را در دهان خود قرار می‌دهد یا پستانک را با دهان خود تمیز کرده و بعد آن را داخل دهان کودک قرار می‌دهد، امکان انتقال باکتری به دهان کودک وجود دارد.

اگر کودک مقدار کافی فلوراید دریافت نکند، ممکن است خطر ایجاد پوسیدگی در دندان‌های او افزایش یابد. البته جای نگرانی نیست زیرا پوسیدگی دندانی قابل پیشگیری است.

پیشگیری از پوسیدگی دندان شیرخواران

• هیچگاه قاشق غذای کودک را در دهان خود قرار ندهید.
• بعد از هر بار شیر خوردن، لثه‌های نوزاد را با یک دستمال نرم، تمیز و مرطوب پاک کنید بدین صورت که دستمال را دور انگشت خود پیچیده و به آرامی روی لثه‌ها بمالید.
• هرگز اجازه ندهید که کودکتان همراه با شیشه شیر (حاوی انواع مایعات شیرین) به خواب برود. کودک باید شیشه شیر خود را قبل از رفتن به رختخواب تمام کند.
• از زمان بیرون آمدن دندان‌ها تا 2 سالگی کودک، با استفاده از مسواک دندان‌های کودک خود را به آرامی مسواک بزنید.
• از سن 2تا 6 سالگی با قرار دادن خمیر دندان مخصوص کودکان به اندازه یک ذره نخود روی مسواک مخصوص کودکان، دندان‌های او را مسواک بزنید.
• تا زمانی که خود کودک بتواند بدون بلعیدن خمیر دندان آن را از دهان خود خارج کند، بر مسواک زدن او نظارت کنید که معمولا تا قبل از 6 یا 7 سالگی او خواهد بود. در این مدت حتما از خمیر دندان مخصوص کودکان استفاده نمایید.
• فقط شیر خشک، شیر تازه یا شیر مادر را داخل شیشه شیر قرار دهید و از پر کردن بطری با مایعاتی چون انواع آب دارای مواد قندی، آب میوه یا نوشابه خودداری کنید.
• اگر کودک شما از پستانک استفاده می‌کند، یک پستانک تمیز به آن بدهید و از آغشته کردن آن با عسل یا موارد شیرین خودداری کنید.
• کودک را تشویق کنید تا نوشیدن از یک لیوان (دسته دار) را تمرین کند.
• کودک را به تغذیه سالم ترغیب کرده و عادت دهید.

هنگامیکه اولین دندان شیری کودک خود را مشاهده کردید، برای معاینه به دندانپزشک متخصص اطفال مراجعه کرده و از راهنمایی‌های او بهرمند شوید. به یاد داشته باشید، دندان‌های شیری سالم منجر به دندان‌های دائمی سالم خواهد شد.