دندان آبسه شده، دندانی است که یک توده چرک در بافت‌های اطراف آن وجود دارد. چرک وقتی تشکیل می‌شود که بدن سعی می‌کند با عفونت ناشی از باکتری‌ها مبارزه کند. اگر چرک تخلیه نشود، منجر به ایجاد آبسه می‌شود. آبسه دندان می‌تواند منجر به متورم شدن و قرمزی لثه‌ها شود و برای کودک درد شدید و ضربان داری به خصوص در هنگام جویدن به همراه داشته باشد. کودک ممکن است طعم بدی در دهان خود احساس کند. در موارد شدید و درمان نشده، می تواند منجر به تورم خارج دهانی و تب گردد.
آبسه دندان چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟
آبسه دندان، یک توده چرکی و عفونی است که می‌تواند در داخل دندان، لثه یا در استخوان نگهدارنده دندان‌ها تشکیل شود. به آبسه‌ای که در انتهای دندان تشکیل شده، پری اپیکال و به آبسه تشکیل شده در لثه، پریودنتال گفته می‌شود.
درون دهان پر از باکتری است که روی دندان‌ها یک لایه چسبنده به نام پلاک ایجاد می‌کند. اگر دندان‌ها را تمیز نگه نداریم، اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های موجود در پلاک می‌توانند به دندان‌ها و لثه آسیب برسانند و منجر به پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه شوند.
ترومای دندانی، پوسیدگی های درمان نشده و بیماری‌های لثه می‌تواند منجر به ایجاد آبسه دندانی یا لثه‌ای شود.
آبسه دندان اغلب منجر به درد می‌شود و حتی اگر کودک درد نداشته باشد، حتما باید توسط دندانپزشک مورد معاینه قرار گیرد. آبسه به خودی خود از بین نمی‌رود و باید بوسیله اقدامات درمانی لازم آن را درمان نمود. در صورت عدم درمان آبسه، ممکن است عفونت آن به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. لذا آبسه یا عفونت دهانی باید در اسرع وقت توسط یک متخصص دندانپزشکی مورد معاینه و درمان قرار گیرد.
دندانپزشک برای متوقف کردن عفونت ممکن است به کودک آنتی بیوتیک بدهد. او ممکن است با ایجاد یک حفره در دندان به تخلیه چرک و عفونت کمک کند که این کار باعث تسکین درد کودک می‌شود.
در مواردی ممکن است کودک نیاز به درمان ریشه (روت کانال تراپی) داشته باشد. دندانپزشک سعی می‌کند با خارج کردن بافت های آلوده و نکروز درون ریشه‌های دندان مبتلا و جایگزین کردن آن با مواد درمانی مناسب و پر کردن دندان، آبسه را درمان کند. اگر این روش‌های درمانی موثر نباشد، ممکن است دندانپزشک مجبور شود دندان را خارج کند.
علائم آبسه دندان
آبسه دندانی و لثه‌ای ممکن است دارای برخی از علائم زیر باشد:
- درد شدید و ضربان دار در دندان یا لثه‌ی آسیب دیده که ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شود و به تدریج بدتر شود
- گسترش درد به گوش، فک و گردن در همان سمت دندان آسیب دیده
- دردی که هنگام دراز کشیدن بدتر می‌شود و خواب را مختل می‌کند
- درد هنگام جویدن
- قرمزی و تورم در صورت
- تب
- تغییر رنگ یا لقی دندان
- لثه‌های براق، قرمز و متورم
- دندان‌های حساس به سرما یا گرما
- بوی بد دهان یا احساس طعم ناخوشایند در دهان
اگر عفونت، گسترش یابد؛ ممکن است سبب ایجاد تب بالا،ضعف و بی حالی در کودک شود. در موارد شدیدتر ودرمان نشده، ممکن است سبب ایجاد مشکلاتی در بلع و تنفس شود.
درصورت مشاهده علائم آبسه دندانی باید هر چه سریعتر به دندانپزشک کودک خود مراجعه کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر فرزند شما دارای علائم وخیم عفونت بوده، لازم است به سرعت با پزشک خود تماس بگیرید و دنبال معالجه فوری باشید:
- افزایش درد، تورم و قرمزی در ناحیه مبتلا
- خارج شدن چرک از ناحیه آبسه
- تب شدید
چگونه می‌توانید از فرزند خود در خانه مراقبت کنید؟
- با استفاده از کمپرس سرد یا قرار دادن یخ داخل یک پارچه نازک (یخ را مستقیم روی پوست قرار ندهید) و قرار دادن آن در قسمت بیرونی گونه کودک به مدت 10 دقیقه، درد و تورم در صورت و فک کودک را کاهش دهید.
- از داروهای ضد درد دقیقاً مطابق دستورالعمل پزشک استفاده کنید.
- اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرد آن را طبق دستورالعمل به کودک بدهید و استفاده از آن را فقط به این دلیل که کودک احساس بهتری دارد متوقف نکنید. کودک شما باید دوره کامل آنتی بیوتیک را مصرف کند.
مراقبت‌های ثانویه (مراقبت های پس از درمان) بخش مهمی از درمان و سلامت کودک شما است. حتماً همه ویزیت‌های بعدی معین شده را جهت معاینه انجام داده و در صورت بروز مشکل در فرزندتان با پزشک تماس بگیرید.
چگونه از آبسه دندان جلوگیری کنیم
- کودک باید هر روز مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند.
- به صورت منظم جهت انجام معاینات دندانپزشکی دوره ای، به دندانپزشک اطفال مراجعه نمایید.
- از رژیم غذایی سالم برای کودک استفاده نمایید.
- مصرف شیرینی‌جات، تنقلات، غذاها و نوشیدنی‌های دارای قند را محدود کنید.
